भिडियो सहित हेर्नुहोस !
Advertisement
तिहारमा नेपालीको गलामा भारतीय माला !
हाम्रो जन्मदेखि मृत्यु संस्कारसम्म प्रयोग हुनुले फूलको महत्व उँचो मानिन्छ । त्यसो त प्रेम, आस्था, शुभकामना, सम्मान व्यक्त गर्ने साधन मात्र होइन, सुन्दरताको बयान गर्ने अलंकार पनि हो फूल । मानव जीवनको अभिन्न ‘अंग’ भैसकेको फूलको माग बजारमा दिन प्रतिदिन बढ्दो छ ।
नेपालमा परम्परागत रुपमा रैथानेदेखि व्यवसायिक रुपमा हाइब्रिडसम्मका फूल उत्पादन हुने गरे पनि माग अनुसारको आपूर्ति भने हुन सकेको छैन । नेपालमा सन् १९५० बाट सामान्य स्तरमा सुरु भएको पुष्प व्यवसाय हाल सम्म आइपुग्दा ४० भन्दा बढी जिल्लामा लगभग साढे सात पुष्प फर्म÷नर्सरीहरु बिस्तार भईसकेको फ्लोरिकल्चर एशोसिएसन अफ नेपालले जनाएको छ ।
करोडौंको कारोबार
नेपालमा वार्षिक रुपमा ५ करोड रुपैयाँ बराबर फूलको कारोबार हुने अनुमान गरिन्छ । स्वदेशी उत्पादन कम हुँदा तिहारका बेला लाखौं रुपैयाँको फूल भारतबाट आयात गर्नुपरेको छ । नेपाली बजारमा वर्षेनी एक करोड रुपैयाँ भन्दा बढीको फूल भारतबाटै आयात हुने गरेको पुष्प व्यवसायी संघले जनाएको छ ।
नेपालमा मौसमी फूल मात्रै बढी उत्पादन हुने हुँदा वर्षभरी जन्मदेखि मृत्युका संस्कारमा आवश्यक फूलको आपुर्ति भारतबाटै हुने गरेको पुष्प व्यवसायी एवम् संघका पुर्व अध्यक्ष लोकनाथ गैरे बताउँछन् । उनका अनुसार नपालमा फूल वर्षभरी आवश्यक हुन्छ । तर मागअनुसार उत्पादन भने हुँदैन ।
तिहारमा झण्डै एक करोडको आयात
पुष्प व्यवसायी संघका अनुसार यो वर्षको तिहारमा नेपाली बजारमा झण्डै १५ लाख फूलको माला खपत हुने संभावना छ । तिहारमा आवश्यक फूलको मालामध्ये करिब ३ लाख माला भारतबाट आयात हुने संघका अध्यक्ष कुमार कसजु श्रेष्ठ बताउँछन् । उनका अनुसार भारतीय बजारमै सरदरमा ३० रुपैयाँ पर्ने फूलको मालाको हिसाब गर्दा तिहारमा मात्रै झण्डै एक करोड बराबरको माला आयात हुँदैछ । नेपाली बजारमा मागअनुसारको उत्पादन नभए पनि किसानहरु पुष्प व्यवासायप्रति आकर्षित हुन थालेको उनको भनाइ छ ।
राजधानी उपत्यकाका तीन जिल्लासहित उपत्यका आसपासका नुवाकोट, धादिङ, चितवन, मकवानपूर लगायतका जिल्लामा व्यवसायिक रुपमा फूल उत्पादन हुने गरेको श्रेष्ठले जानकारी दिए । नेपाललाई फूलमा आत्मनिर्भर बनाउन सरकारले फूल खेतीतर्फ किसानलाई आकर्षित गर्ने अभियानमा लाग्न जरुरी रहेकोमा श्रेष्ठले जोड दिए ।
कृषि क्षेत्रलाई प्रोत्साहन गर्न यसअघि नेपाल राष्ट्र बंैकले १५ देखि २० प्रतिशत कर्जा उत्पादनशील क्षेत्रमा लगानी गर्न वित्तीय संस्थालाई अनिवार्य गरेको थियो । तर कृषिमा ऋण लिने क्रम अझै बढ्न नसक्दा त्यसको असर फूल उत्पादनमा समेत परेको छ । यसले गर्दा तिहारमा सधैं भारतबाट फूल आयात गर्नुपर्ने बाध्यता हट्न नसकेको व्यवसायीहरु बताउँछन् । वित्तीय संस्थाबाट सहजै ऋण लिएर फूल खेती गर्ने हो भने तिहारका लागि भारतबाट मखमली र सयपत्री आयात गर्नु नपर्ने व्यवसायीहरु बताउँछन् ।
